Nhiều người khi mới bước chân vào thị trường đầu tư sẽ bất ngờ với những thuật ngữ khá giống nhau. Chẳng hạn như: coupon – trái tức, coupon rate – lãi suất trái tức và rất nhiều những khái niệm dễ gây nhầm lẫn khác. Nếu như coupon và trái tức là hai khái niệm khá quen thuộc với giới đầu tư thì bên cạnh đó vẫn còn rất nhiều bạn chưa hiểu về trái tức, cũng như cách phân biệt nó với coupon. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp đến bạn đọc thông tin để hiểu được trái tức là gì cùng những ví dụ minh họa thực tế và đơn giản nhất, cùng theo dõi nhé!
Trái tức là gì?
Trái tức là gì?
Hiểu một cách đơn giản, trái tức (tiếng Anh là coupon) là lãi suất trên danh nghĩa hàng năm được trả trên một trái phiếu. Trái tức được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm của mệnh giá và được chi trả từ ngày phát hành cho đến khi đáo hạn. Chẳng hạn, một trái phiếu có mệnh giá 10 triệu đồng với trái tức là 7% sẽ trả cho bạn 700.000 mỗi năm. Thông thường, những khoản lãi suất này sẽ được thanh toán theo chu kỳ nửa năm một lần. Điều đó cũng có nghĩa là nhà đầu tư sẽ nhận được 350 nghìn hai lần trong một năm.
Nếu như coupon là khoản lãi nhận được do coupon mang lại thì tương tự đó, trái tức cũng là khoản tiền mà bạn nhận được khi tham gia đầu tư trái phiếu. Tuy nhiên, do ảnh hưởng nhiều yếu tố khác nhau tác động mà giá trị của trái phiếu sẽ không giữ nguyên như mệnh giá ban đầu. Chính vì thế, trái tức sẽ không thể phản ánh một cách chính xác khoản lãi suất mà bạn thật sự nhận được khi đầu tư trái phiếu. Để làm được điều này, đòi hỏi nhà đầu tư cần phải dựa vào lãi tức hiện tại của trái phiếu.
Nguồn gốc ra đời của trái tức
Nguồn gốc ra đời của trái tức
Ban đầu, thuật ngữ “coupon” dùng để chỉ những phiếu giảm giá thực tế có thể tháo rời và được gắn với một chứng chỉ trái phiếu. Trái phiếu mang phiếu giảm giá, được gọi là trái phiếu phiếu giảm giá (tiếng Anh là coupon bonds) hoặc trái phiếu không ghi tên (tiếng Anh là bearer bonds). Điều đó có nghĩa là việc bạn sở hữu trái phiếu sẽ cấu thành nên quyền sở hữu. Nhà đầu tư cần phải xuất trình trái phiếu thì mới có thể thu được tiền trả lãi.
Loại trái phiếu này đã từng có thời điểm rất phổ biến. Tuy nhiên, hiện tại chúng không còn được ưa chuộng bởi hai lý do. Thứ nhất, nhà đầu tư có trái phiếu bị mất, bị đánh cắp hoặc hết hạn chức năng thì sẽ không có quyền truy đòi hoặc hy vọng sẽ lấy lại được khoản đầu tư của mình. Thứ hai, trên thực tế đã chứng minh rằng tính ẩn danh của trái phiếu không ghi tên có sức hấp dẫn nhưng khiến mua bán diễn ra dễ dàng. Kể từ năm 1982, Hoa Kỳ đã ban hành luật hạn chế việc sử dụng trái phiếu không ghi tên trong tương lai và tất cả những trái phiếu không ghi tên hiện nay đã quá hạn trên thị trường.
Ngày nay, phần lớn những nhà đầu tư và tổ chức phát hành đều muốn lưu giữ hồ sơ điện tử về quyền sở hữu trái phiếu. Mặc dù thế, thuật ngữ “coupon” (trái tức) vẫn tồn tại nhằm mô tả lãi tức danh nghĩa của trái phiếu.
Phân biệt trái tức và lãi tức hiện tại của trái phiếu
Phân biệt trái tức và lãi tức hiện tại của trái phiếu
Trái phiếu có thể thực hiện giao dịch trước khi chúng đáo hạn. Chẳng hạn, nhà đầu tư đang cần tiền gấp và muốn bán trái phiếu trước thời hạn. Điều đó sẽ khiến cho giá trị thị trường của trái phiếu ở mức dao động. Do đó, lãi tức hiện tại của trái phiếu khi đó thường sẽ khác với trái tức.
Ví dụ, khi được phát hành, trái phiếu mệnh giá 10 triệu đồng được mô tả là có trái tức 7%. Khi đó, lãi tức hiện tại của cả trái phiếu và trái tức đều là 7%. Nếu như sau đó, trái phiếu được giao dịch với giá là 9 triệu do thị trường biến động, lãi tức hiện tại sẽ tăng lên mức 7,8% (700.000 / 9.000.000). Nhưng, trái tức lúc này lại không thay đổi vì nó được xác định bằng cách lấy khoản thanh toán hàng năm chia mệnh giá (700.000 / 10.000.000 = 7%).
Từ những phân tích trên, ta có thể rút ra được 2 công thức như sau:
- Trái tức = Khoản thanh toán hàng năm / Mệnh giá trái phiếu
- Lãi tức trái phiếu = Khoản thanh toán hàng năm / Giá trị thị trường của trái phiếu
Kết luận
Trên đây là những thông tin cơ bản về trái tức cũng như ví dụ thực tế của nó. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thể trả lời được câu hỏi Trái tức là gì?. Đừng quên theo dõi chúng tôi thường xuyên để biết thêm nhiều kiến thức hữu ích khác về lĩnh vực tài chính và đầu tư bạn nhé! Chúc bạn đầu tư thành công và sớm đạt được mục tiêu tài chính của mình.
